حسابداری پیمانکاری

آیا تا بحال شده کاری را بخواهید انجام دهید و تخصص ان را نداشته و یا ابزارآلات و همچنین وقت لازم برای اجرای آن کار را نداشته باشید ؟ مطمیئنا برای همه ما کم و بیش از این مسائل پیش آمده است. امروزه افراد جامعه با توجه به مشغله کاری و تخصصی شدن کارها کمتر در همه حرفه ها تخصص دارند تا بتوانند همه کارها  و با تخصص های مختلف را بخوبی انجام دهند. و یا ممکن است فن کار خاص را داشته باشند ولی ابزار و وسایل اجرای آن کار را نداشته و یا زمان لازم برای انجام کار را نداشته باشند بنابراین مجبور باشند کار خود را به شخص ثالثی که در این کار تخصص دارد واگذار نمایند تا انجام دهد . خیلی از موسسات و سازمانها نیز بخاط همین دلایل ذکر شده مجبور هستند بعضی از کارها و پروژه های خود را به شخص ثالثی بدهند تا او انجام دهد که بعنوان پیمانکار شناخته می شود و شخصی که کار را واگذار می نماید بعنوان کارفرما شناخته می شود .

پیمانکار و کارفرما می تواند شخصی حقیقی یا حقوقی باشد که ما در این مقاله به توضیحات هر یک می پردازیم. در ضمن با توجه به اینکه شرکت های کوچک پیمانکاری نیاز به یک حسابدار تمام وقت ندارند خیلی از حسابداران با بر عهده گرفتن حسابداری چند شرکت پیمانکاری درامد خوبی کسب می کنند که هم به نفع حسابدار و هم به نفع پیمانکار می باشد و این کار  مستلزم شناخت کامل حسابدار از حسابداری پیمانکاری می باشد.

ویژگی های پیمانکاری

شرکت های پیمانکاری تفاوت ها و ویژگی های منحصر به خود را دارند که موضوع حسابداری ان را، کمی با شاخه های حسابداری دیگر متمایز می کند. بعضی از ویژگی آن عبارتند از اینکه شروع کار هر پروژه ای با استفاده از انجام فرایند مناقصه اتفاق می افتد ،محل اجرای پروژه متعلق به کارفرما هست که در اختیار پیمانکار قرار می گیرد ، پرداخت ها به پیمانکار بر اساس پیشرفت کار و ارایه صورت وضعیت به کارفرما می باشد ، عملیات پیمانکاری معمولا منجر به ساخت یک دارایی می شود وپروژه های پیمانکاری معمولا بیش از یک دوره مالی به طول می انجامد ، باتوجه به اینکه بیش از یک دوره مالی پروژه به اتمام می رسد سود پروژه نیز باید در سالهای متفاوت بر اساس درصد پیشرفت کار توزیع گردد.، در پایان کار جهت تسویه حساب با کارفرما نیاز به ارایه مفاصا حساب بیمه ای می باشد که هرکدام از اینها را در جای مناسب خودش توضیح خواهیم داد.

در اینجا ما میخواهیم در خصوص حسابداری پیمانکاری و مسائل و مواردی که یک پیمانکار و کارفرما با انها مواجه می شود مواردی را مطرح کنیم. از اینرو استاندارد شماره 9 حسابداری رهنمود هایی را جهت انجام مراحل کار حسابداری پیمانکاری بیان کرده است و نحوه شناسایی درامد و هزینه را تشریح داده است که با استناد به این استاندارد و استانداردهای دیگر حسابداری خدمات حسابداری پیمانکاری را پیش خواهیم برد. بعنوان مثال اعلام شده در صورتی که پیمانکار یک پروژه عمرانی سه ساله را برنده شد باشد و در سالهای اول اقدام به خرید تجهیزات نماید ، مطمیئنا درامدی نداشته که سودی نشان دهد. حال چگونه می بایست در صورت های مالی عمل نماید؟ و اگر در یکسال از صورت های مالی کاملا سود را نشان دهد و سال بعد کاملا زیان ، صورت های مالی وی قابل اتکا نبوده و ذینفعان نمی توانند تصمیم درستی در خصوص صورت های مالی و عملکرد شرکت بگیرند.

معمولا پروژه های عمرانی مدت زمان اجرای ان بیش از یک سال به طول می انجامد و همچنین پیمانکار در سالهای اول و شروع کار  هزینه می کند و بعد از تکمیل شدن و پیشرفت پروژه اقدام به ارایه صورت وضعیت و دریافت وجه خود می کنند و اگر این چنین باشد که با دریافت وجه نقد درامد راشناسایی نماید ، به ناچار سال اول را می بایست زیان نشان دهد و در سال بعد سود که این با استانداردهای حسابداری مغایر می باشد. ما در این سلسه مقالات به شما آموزش می دهیم که چگونه باید این اتفاقات را ثبت کنیم و درامد و سود یا زیان را در سالهای متوالی نشان دهیم.

تعاریف

در ابتدای مباحث حسابداری پیمانکاری باید بعضی از اصطلاحات متداول را که زیاد تکرار می شوند را یاد بگیریم که تعدادی از آنها به شرح ذیل است:

کارفرما : فردی حقیقی یا حقوقی است که اجرای پروژه را به پیمانکار واگذار می کند.

پیمانکار : فردی حقیقی یا حقوقی است که موضوع پیمان را بر اساس مفاد قرارداد به عهده می گیرد و انجام میدهد.

صورت وضعیت : لیست کارهای انجام شده پیمانکار است که جهت دریافت وجوه به کارفرما ارایه می کند.

مناقصه : فرایندی است رقابتی جهت انتخاب پیمانکار با بهترین کیفیت و کمترین قیمت.

قرارداد : رابطه حقوقی بین کارفرما و پیمانکار هست که طرفین ملزم به اجرای تعهدات قید شده در آن هستند.

در ادامه مقالات در خصوص نحوه اجرای مناقصه و بعد از ان ارایه ضمانت نامه های بانکی و پس از ان اجرای عملیات حسابداری و اجرای پروژه را توضیح خواهیم داد.