شب کاری

در این مقاله قصد داریم ابتدا مقوله شب کاری را بشناسیم و یا اینکه فوق العاده شب کاری به چه کسی تعلق میگیرد و سپس به نحوه محاسبه شب کاری بپردازیم

در بعضی از صنایع کارفرما مجبور هست جهت رسیدن به اهداف سازمانی و یا کسب درامد بیشتر و یا ماهیت کار، در شب نیز فعالیت نماید. بنابراین بنابراین باید برای کارگرانی که شب کار می کنند مبلغی را بعنوان فوق العاده شب کاری پرداخت نماید تا کارگران تمایل داشته باشند در شب به فعالیت خود ادامه دهند. پس ابتدا باید ساعات کار شب را بشناسیم و سپس به نحوه محاسبه شب کاری بپردازیم.

کارگرانی که در طول شبانه روز بین ساعت 6 صبح الی 22 شب فعالیت می نمایند بعنوان روزکار هستند و کارگرانی که از ساعت 22 شب الی 6 صبح فعالیت دارند بعنوان شب کار نامیده می شوند. برخی از کارگران به صورت دایم در شب ، کار می کنند و یا افرادی ممکن است در بعضی از مواقع قسمتی از کار آنها در شب واقع گردد . که در هر دو صورت به این چنین کاری ، کار در شب گفته می شود.

طبق ماده 58 قانون کار شب کاری به کسی تعلق میگیرد که ، کار وی در طول شبانه روز گردش نداشته باشد (غیر نوبتی ) و کار انها صرفا در شب قرار گیرد و یا قسمتی از شب را کار نماید.

نکته : کارفرما نمیتواند به کارگران شاغل در شیفت شب وشاغل در  محیط های سخت و زیان آور فعالیت اضافه کاری را ارجاع دهد.

کار مختلط

چنانچه بخشی از ساعات کار کارگری در روز باشد و قسمتی از آن در شب واقع شود بعنوان کار مختلط شناخته می شود. بنابراین کارگران غیر نوبتی که ساعتی از کار انها  و یا کل کار آنها در شب واقع گردد 35 درصد اضافه بر مزد ساعت کار عادی تعلق خواهد گرفت.

با یک مثال شب کاری و نحوه محاسبه ان را توضیح خواهیم داد.

مثال:

اقای رجبی یکی از کارمندان شرکت مینو که دو سال سابقه کار دارد جهت اتمام کارهای عقب افتاده مجبور به ادامه کار در شب شد و این کار تا ساعت 0200 بامداد به طول انجامید با توجه به اینکه حقوق و مزایای این کارمند طبق حداقل حقوق و دستمزد سال 1402 اداره کار می باشد و مبلغ 3،000،000 ریال بعنوان حق مسئولیت دریافت می کند محاسبه مبلغ شب کاری این کارمند به شرح زیر است.

پایه حقوق ماهیانه سال 1402                      53،082،840  ریال

حق سنوات سال 1402                               2،100،000  ریال

حق مسئولیت                                          3،000،000  ریال

جمع حقوق  ثابت                                        58،182،840   ریال

با توجه به اینکه آقای رجبی دو سال سابقه کار دارد به وی پایه سنوات تعلق خواهد گرفت . و حق مسئولیت (پست) وی در جمع حقوق و مزایای ثابت وی جمع خواهد شد. ولی مزایای دیگر از جمله حق اولاد ،بن خواروبار و مسکن جمع نخواهد شد.

مبلغ یک ساعت کار عادی                         264،467  = 220  ÷58،182،840

مبلغ یک ساعت شب کاری اقای رجبی         357،030 = 135% × 264،467

با توجه به اطلاعات فوق چنانچه کارگری بین ساعت 22 الی 6 صبح کار نماید بعنوان شب کاری تلقی میگردد و در این مثال اقای رجبی تا ساعت 0200 صبح فعالیت کرده بنابراین چهار ساعت از کار وی در شب اتفاق افتاده است که این چهار ساعت به شرح ذیل محاسبه میگردد.

(شاید سوال پیش بیاید که عدد 220 چیست؟ عدد 220 ساعات استاندارد یک ماه فعالیت کارگر می باشد که نحوه محاسبه ان در مقاله زیر بیان شده است.)

حقوق و دستمزد و نحوه محاسبه ساعات کار استاندارد ، موظفی و اضافه کار

مبلغ 4 ساعت شب کاری اقای رجبی                 1،428،120 = 4 × 357،030

نتیجه گیری :

با توجه اطلاعات و محاسبات فوق متوجه شدیم که افرادی که کار آنها  غیر نوبتی هست ولی ساعت کار آنها بین ساعت 22 شب الی 6 صبح واقع می شود مستحق دریافت 35% درصد علاوه بر مزد عادی خواهد بود که کافرما موظف است به ازای کار در شب به کارمند خود پرداخت نماید. در ضمن مبلغ پرداختی بابت شب کاری مشمول مالیات حقوق و حق بیمه خواهد شد.